Hooggevoeligheid ~ HSP
I don't want to feel the pain! Weglopen, vermijden en verslavingen
Het klikt logisch: natuurlijk wil je geen pijn voelen! Maar wat dan met mensen die voor hun plezier een nieuwjaarsduik nemen in water dat ijskoud aanvoelt?
Lijkt mij geen pretje, maar ik ben dan ook iemand die van nature pijn wil vermijden. En ik zal het veelal willen ontlopen.
Vermijden
Veel hooggevoeligen gaan bepaalde situaties vermijden omdat ze té overspoelend zijn. Ikzelf ga bijvoorbeeld niet naar verjaardagsfeestjes waar een heleboel mensen uitgenodigd worden. De drukte en het lawaai maken dat ik er zelf niet van geniet en ook geen fijn gezelschap ben op dat moment. Op zich is het verstandig om bepaalde situaties te vermijden als je merkt dat het je geen deugd doet. Zeker in tijden van overprikkeling, wat zich vaak in oververmoeidheid of juist hyperactiviteit kan uiten. Genoeg rust nemen en prikkelvolle situaties vermijden kan op zo'n moment een erg goede zelfzorg zijn. Maar er zijn ook een aantal valkuilen die toch even belicht mogen worden.
* Weerbaarheid: Het is algemeen bekend dat als je dingen gaat vermijden, de kans
aanwezig is dat je steeds intoleranter wordt voor datgene waarmee je het moeilijk
hebt. Dat heeft tot gevolg dat je steeds meer en meer datgene gaat vermijden en waarschijnlijk
ook andere gerelateerde zaken. In mijn voorbeeld van verjaardagsfeestjes vermijden
vanwege de drukte en het lawaai, kan het zo zijn dat ik steeds meer drukte en lawaai
ga vermijden, waardoor ik het steeds minder kan verdragen en dus nog meer ga vermijden.
Het zou kunnen resulteren tot het vermijden van kleine bijeenkomsten en nog kleinere
bijeenkomsten, totdat zelfs één-
Misschien herken jij je wel in een aantal strategieën om pijn en moeilijke emoties te vermijden:
* moeilijke taken zoveel mogelijk uitstellen
* moeilijke emoties liever niet voelen; dus weglopen, blokkeren, ze maskeren met iets anders
* je ziek voelen of niet oké als je iets moet doen waarbij je druk ervaart of wat je niet fijn vindt
* ...
Ik ben ervan overtuigd dat veel weglopertjes dit lijstje kunnen aanvullen. Zeker de hooggevoeligen onder ons, want wat doe je als emoties zo sterk binnenkomen? Wat doe je als je alles zo duidelijk voelt en merkt? Een logische reactie is om te maken dat je weg bent. Dat is een overlevingsmechanisme; gevaar = WEGWEZEN. Bij hooggevoeligen komen negatieve emoties, druk en ongemakken sterk binnen. Wat maakt, dat de kans groot is dat jouw overlevingsmechanisme van weglopen goed ontwikkeld is. Dit weglopen kan zich in verschillende vormen uiten:
Note: Dit artikel is niet bedoeld als wetenschappelijke uiteenzetting of als een allesomvattende waarheid. Het is een artikel dat tot doel heeft mensen te inspireren en aan te zetten tot nadenken en reflectie!
* Controleren/manipuleren: Een andere valkuil die de meeste mensen niet graag van zichzelf zullen zien is dat je op deze manier, met het vermijden van bepaalde zaken, jouw omgeving kan controleren en manipuleren. In een wereld waar je je overspoeld voelt, ervaar je vaak chaos. De situatie gaan bepalen, controleren en manipuleren wordt dan soms een logische volgende stap. Merk hierin een duidelijk verschil met zelfzorg en grenzen aangeven, welke een gezonde manier is om met overprikkeling om te gaan. Het controleren en manipuleren van je omgeving is dat stapje extra. Het stapje waarin je overgaat naar té. En je weet wat ze zeggen: té is nooit goed. Het is een dunne lijn tussen grenzen aangeven/zelfzorg en controleren/manipuleren. Maar een dunne lijn die je kan aanvoelen als je écht oprecht naar jouw gedrag wil kijken.
Conclusie: goede zelfzorg, grenzen aangeven en moeilijke situaties vermijden zijn goede manieren om overspoeling/overprikkeling te voorkomen of hiervan te herstellen. Maar let op dat je de grens niet overgaat: té is nooit goed!
Verslavingen
Een andere manier van het weglopen voor moeilijke emoties zijn verslavingen zoals roken, eten, drinken, sporten, computergebruik... En in zo'n mate dat het je helpt om niet te moeten voelen wat er gaande is. Natuurlijk zijn niet alleen hooggevoeligen gevoelig voor verslavingen. Echter juist doordat je alles zo sterk voelt, kan de behoefte om te vluchten groter zijn en dus ook de gevoeligheid om een verslaving te ontwikkelen.
Wat nu?
Wel, de eerste stap is altijd bewustzijn. Merk op dat je vermijdt, controleert, manipuleert of je toevlucht zoekt in een verslaving. Als je dit bewustzijn creëert, kan het zijn dat je óf heel boos op jezelf wordt, óf enorm ontmoedigd wordt door dit gegeven. Probeer dan om hier met mildheid naar te kijken.
Wees lief voor jezelf!
Het is een zin die veel cliënten mij vaak horen zeggen. Hiermee wil ik aangeven dat je de boosheid mag voelen, de ontmoediging mag voelen. Laat het er even zijn.
Zij die me kennen, weten ook dat er een vervolg is aan mijn beruchte zinnetje, namelijk:
Wees lief voor jezelf, maar wees ook ferm.
En met fermheid wil ik zeggen dat je niet hoeft te blijven hangen of weg te kwijnen in de boosheid, ontmoediging of de emoties die je ervaart. Op een bepaald moment is er de tijd voor een volgende stap: oké, ik ben me bewust. Ik heb mezelf de tijd gegeven om te voelen wat dit met mij doet. En nu is er ruimte voor de volgende stap: Wat kan ik hieraan doen?
Bekijk je gedrag eens wat dieper:
Wanneer geef je grenzen aan en wanneer vertoon je manipulatief gedrag? Waar ligt mijn grens? Wanneer ga ik erover? Hoe kan ik dit in de toekomst anders doen?
Op welke vlakken vermijd ik gevoelens, ervaringen en merk ik dat ik steeds meer en meer vermijd? Welke verslavingen gebruik ik om mijn emoties niet te voelen?
In beide gevallen zal ‘het werken aan je weerbaarheid’ een belangrijk thema worden. Hoe ga je om met moeilijke emoties? Hoe zorg je ervoor dat je niet overspoeld wordt?
In mijn praktijk gebruik ik tools zoals Mindfulness om te voelen wat er is en vervolgens FasterEFT om hiermee aan de slag te gaan. Wil je hierbij graag wat begeleiding? Neem gerust contact op zodat wij samen op pad kunnen gaan!
Zelfvertrouwen:
Energiebalans:
Hooggevoeligheid:
